Prof. dr Vladislav M. Varagić

Prof. dr Vladislav M. Varagić, redovni profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu u penziji, rođen je u selu Donja Trnava (kod Kragujevca) 1921. godine, od oca Milosava i majke Leposave Borisavljević. Gimnaziju je završio u Kragujevcu, a Medicinski fakultet u Beogradu. Poslediplomske studije završio u Farmakološkom institutu Univerziteta u Oksfordu (Engleska).

Svoju istaživačku aktivnost je najvećim delom izvodio na Medicinskom fakultetu u Beogradu, a delimično u Institutu za nuklearne nauke u Vinči i Vazduhoplovnom institutu u Zemunu. Na Medicinskom fakultetu u Beogradu izabran je za asistenta 1950. godine, a kasnije za docenta, vanrednog profesora i redovnog profesora. U toku četiri godine bio je upravnik Farmakološkog instituta Medicinskog fakulteta. Kao univerzitetski nastavnik i istraživač, posebno se bavio esperimentalnom Farmakologijom, ali je istovremeno doprineo uvođenju i razvoju Kliničke farmakologije u Srbiji.

Za rezultate svojih istraživanja nagrađen je Oktobarskom nagradom grada Beograda i Sedmojulskom nagradom Republike Srbije. Član je Farmakološkog društva, Srpskog lekarskog društva, Akademije medicinskih nauka, i Društva fiziologa. U inostranstvu je član British Pharmacological Society, Deutsche Pharmakologische Gesellschaft. Po rezultatima svog rada poznat je i izvan granica naše zemlje.

Učestvovao je sa referatima na svim do sada održanim kongresima jugoslovenskih farmakologa i fiziologa i na skoro svim  međunarodnim kongresima i simpozijumima na kojima je tretirana problematika iz domena njegovog istraživačkog interesovanja. Na tri međunarodna kongresa je na poziv organizatora predsedavao sekcijama na kojima je tretirana problematika neurotransmitera i biološki aktivnih materija. Na dva međunarodna kongresa održao je predavanja o rezultatima svog istraživačkog rada.  Učestvovao je sa radovima na četiri međunarodna simpozijuma  o kateholaminima. Na poziv redakcije časopisa Drug Interactions napisao je i publikovao obiman pregled  u kome su sumirani rezultati njegovog dugogodišnjeg istraživačkog rada.

Spisak objavljenih naučnoistraživačkih radova obuhvata 332 reference. Njegovi radovi su najvećim delom (tri četvrtine) objavljeni na engleskom jeziku, bilo u stranim, bilo u domaćim časopisima.  Na osnovu podataka iz Science Citation Index-a  radovi prof. Varagića su u periodu od 1950 do 1991. citirani 1114 puta. Ovaj broj je, verovatno, veći jer je prof. Varagić nastavio da publikuje i posle 1991. g.  Pored toga napisao je udžbenik Farmakologija  za studente medicine koji je do sada objavljen u 17 izdanja (u zajednici sa prof. dr M. Miloševićem) U saradnji sa kolegama iz kliničkih disciplina napisao je knjige: Farmakoterapija u oftalmologiji i Farmakoterapija u dečjoj pulmologiji.

U toku 25 godina bio je glavni i odgovorni urednik časopisa “ Iugoslavica Physiologica et Pharmacologica Acta „, (bio indeksiran u Current Contents). Biran je za  corresponding editor-a u dva velika svetska časopisa British Journal of Pharmacology i Journal of Pharmacologi (Pariz). Njegovo predavanje na Kongresu farmakologa Mađarske (sa međunarodnim učešćem) štampano je u posebnoj knjizi  (Pergamon Press i Akademiai Kiado), a njegovo predavanje na simpozijumu o adenozinu u Nemačkoj, publikovano je takođe u posebnoj knjizi (IPL Press, Oxford – Washington).

Najvažniji radovi kojima je uticao na razvoj teorije i prakse: do novembra 1998. godine, je publikovao ukupno 329 radova. Skoro tri četvrtine radova je publikovano na engleskom jeziku, i to: u inostranim časopisima na engleskom jeziku 144, u domaćim časopisima na engleskom jeziku 109, i u domaćim časopisima na srpskom jeziku 76.

U njegove najznačajnije publikacije spadaju: The action of eserine on the blood pressure of the rat.(Brit. J. Pharmacol., 10, 1955.); – Adrenergic activation by anticholinesterases. (sa M. Krstićem, Pharmacol Rev., 18, 1966.) ; –  The effect of X – iradiation on the amount of catecholamines in heart atria and hypothalamus  of the rabbit, and in brain and heart of the rat. (sa sar., Int. J. Rad. Biol., 12, 1967);  The effect of eserine on the efferent neuronal activity of the cervical sympathetic of the rat (sa B. Stamenović, Neuropharmacol., 9, 1970); –  The effect of  cyclic N-2-0-dibutyryl-adenosine 3 , 5 – monophosphate, adrenaline and aminophylline on the isometric contraction of the isolated hemidiaphragm of the rat. (Brit. J. Pharmacol., 54, 1975) – Adrenergic influences on skeletal muscle contraction. (Ed. E. Usdin, 1979);  – The role of central cholinergic mechanisms in the peripheral adrenergic activation. (Neuropharmacology, Akademiai Kiado, Budopest, 1985); – Neurotransmitter interactions and modulation of cell function.(sa M.Prostran, Iugoslav Phisiol. Pharmacol. Acta 1989);   – Reversal of haemorrhagic shock in rabbits by physostigmine. (sa sar., Circulatory Shock, 31, 1990) – The life-saving effect of physostigmine in haemor-rhagic shock.(sa sar., Resuscitation,  21, 1991);  – Transmitter interactions in the central cholinergic control of blood pressure regulation.( sa sar., Drug. Metabol. and Drug Interact., 9, 1991);  Centralna hipertenzija holinergičkog porekla i L-arginin-NO-sistem (sa sar., Klin. Eksp. Neurologija, 1, 1996); – Central cholinergically-mediated hypertension (CCMH) and L-arginine-NO system. (Acta Biol. Med. Exp., 21. 1996).

Glavna tema njegovog naučnoistraživačkog rada je: funkcije neurotransmitera i neuromodulatora. U okviru rada na ovoj temi poseban i značajan  doprinos je dat otkriću jednog posebnog mehanizma interakcije neurotransmitera u centralnom nervnom sistemu koji sudeluje u regulaciji arterijskog krvnog pritiska (citirano u svetskoj  literaturi preko 1000 puta). Drugu grupu njegovih radova čine oni u kojima je ispitivan metabolizam kateholamina u uslovima stresa (imobilizacija,  zračenje, let avionom).

Svi njegovi radovi su doneli nova saznanja o neophodnosti interakcije neurotransmitera, biološki aktivnih supstancija i lekova u moduliranju funkcije organa i tkiva u zdravlju i bolesti.